Bir varlığı, bir durumu ayırt edici nitelikleriyle okuyucunun gözünde ve zihninde canlandıracak bir biçimde anlatma tekniğine betimleyici anlatım denir. Betimleyici anlatımda gözlem ve görsellik esastır ve bu anlatım biçiminde olaya yer verilmez. Betimleyici anlatım “sözcüklerle resim çizme sanatı” olarak da adlandırılır.
Aşağıda Abbas Sayar'ın “Yılkı Atı” adlı eserinden betimleyici ögelerin ağır bastığı bir bölüme yer verilmiştir:
“Kar ovaya doğru homurdana homurdana iniyordu. Yılkılıklar dağınık düzenden toplu düzene geçtiler. Kulakları bir süre dimdik kaldı. Yukarı kalkık başları, birbirine sürtündü. Yeleleri rüzgâr rüzgâr uçuştu. Kar inmişti ovaya... Yel, ıslık çalmaya başlamıştı.
Aygır kişnedi. Ön sağ ayağını sertleşmiş toprağa hırslı hırslı vurdu. Sonra tepelere doğru hızlı adımlarla yürüdü. Atlar peşine takıldı. Bir tepenin kuytusuna geldiler. Yel yine de kuyuya dalıyor, tepeden sürüklediği karları atların üzerinde tozutuyordu.
Her yöne çileli bir akşam indi. Fırtınanın azgınlığı arttıkça arttı. Yer gök bir olmuştu. Gökyüzü zulüm kusuyordu. Çok geçmeden yel ıslığını ulumaya çevirdi.
At çoğunluğunda şaşkınlık arttı. Aygır kişnedikçe yelelerini oynatıyorlar, kulaklarını dikiyorlardı.”
Aşağıdaki bölüm de Sait Faik Abasıyanık’ın “Haritada Bir Nokta” adlı öyküsünden alınmıştır:
“(...) Yüzünde tatlı bir gülümseme ve çalışmaktan doğabilmiş hafif bir kırmızılık vardı. Bu kırmızılık, pay dağıtan adamın elinde tek balık kalıncaya kadar adamın yanağında durdu. Sonra birdenbire uçtu. Yüzündeki gülümseme önce tehlikeli bir halde dondu. Sandım ki böyle, bütün ömrünce böyle donuk bir tebessümle kalıverecek adam. Etrafına bakındı. Gülümseme birdenbire yüzünde bir meyve gibi çürüyüverdi. Gözleri hayretle büyüdü.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder