Düşünceyi Geliştirme Yolları-5.Sınıf Yeni Müfredat 7.Etkinlik Cevabı

 7. ETKİNLİK 

a. Düşünceyi geliştirme yollarıyla ilgili aşağıda verilen örnek cümleleri okuyunuz. Siz de “Merhametli Olmak” metninden düşünceyi geliştirme yollarına birer örnek cümle yazınız. 

Tanımlama: - Duygu; belirli nesne, olay veya bireylerin insanın iç dünyasında uyandırdığı izlenimlerdir. 

-Merhamet, insanın derin duygularının bir yansımasıdır. 

-Merhamet, insanlara yaşama umudu ve güven aşılayan bir güçtür. 

Örneklendirme: - İnsanın hoşuna giden duygular vardır: mutluluk, merak gibi. Bazı duygular ise can sıkıcıdır: korku ve öfke gibi. 

-Merhamet; sokakta üşüyen bir sokak kedisi, yardıma muhtaç bir yaşlı ya da kardan eğilip kalmış körpe bir fidan gördüğünde ortaya çıkar. 

Benzetme: - Sevinç, içimizi aydınlatan bir güneş gibidir, tıpkı bir bahar sabahının ferahlığı gibi. 

-Merhamet, insanları koruyucu bir katman gibi kuşatır.

Karşılaştırma: - Sevgi içimizdeki en değerli duygudur. Diğer duyguların padişahıdır. 

-Merhamet; bir kişiye, bir hayvana ya da doğaya karşı beslenen en insani duygudur. 

ZARF FİİL ÖRNEK SORU ÇÖZÜMÜ

 1) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi zarf fiil değildir? 

A) Öğrenciler sevinç çığlıkları atarak sınıfa girdiler. 

B) Derince bir çukur kazmak için hazır bekliyorlardı. 

C) Öğretmenimiz içeri girince hepimiz kendimize çekidüzen verdik. 

D) Yapılan tüm bu usulsüzlükleri görünce insanlara güvenim azalıyor. 

ÇÖZÜM: "Fiilimsiler" konusunda dikkat etmemiz gereken önemli nokta şudur: Fiilimsi eklerinin fiil köküne gelmesi. A, C ve D seçeneklerine baktığımızda fiilimsi eklerinin fiil köküne geldiğini görürüz. 

A) atarak: at-: fiil kökü 

                 -arak: zarf fiil eki 

C) girince: gir-: fiil kökü 

                  -ince: zarf fiil eki 

D) görünce: gör-: fiil kökü 

                   -ünce: zarf fiil eki 

Ancak B seçeneğine baktığımızda "derince" sözcüğünün kökünün "derin" olduğunu ve bu sözcüğün de "isim" olduğunu görürüz. "derin" isim köküne "-ce" ekinin getirilmesiyle "derince" sözcüğü elde edilmiştir. Bu nedenle "derince" sözcüğündeki "ince" ekini görüp bu sözcüğe fiilimsi deme yanılgısına düşmememiz gerekir. 

                                                                                                                            CEVAP: B 

SÖZCÜKTE ANLAM -KARMA TEST 6

 1) Karınca kararınca  her gün bir şeyler yaparak inşa ettiğimiz bu çalışma ortamı bize gerçekten olumlu bir enerji veriyor.

Bu cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır? 

A) Önündeki dosyaları büyük bir titizlikle inceliyordu.

B)Eserini büyük bir sabırla her gün durmadan çalışarak bitirmeyi başardı. 

C) Biz de elimizden geldiği kadar katkı sunmaya çalıştık. 

D) Elimdeki bu kitap sonsuz bir çabanın ürünü. 

2) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim cümleye uygun kullanılmamıştır?  

A) Talimatlarının yerine getirilmediğini öğrenen patron küplere bindi. 

B) Buradan ayrıldığım gün ister istemez burnum sızladı.

C)Tezini yazarken ele aldığı konuyu bütün ayrıntılarıyla araştırır, adeta ince eleyip sık dokurdu.

D) Sevinçten ne yapacağını şaşırmış, etekleri tutuşmuştu.

3) İnsan dışındaki varlıklara insana özgü niteliklerin verilmesi sanatına kişileştirme denir. 

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişileştirme yapılmamıştır? 

A) Etrafında hiçbir arkadaşı kalmayan küçük ağaç, kimsesizliğine aldırmadan gülümsüyordu. 

B) Zaman adeta elimizden kayıp giden bir hatıralar albümüydü.

C)Tatlı tatlı esen rüzgâr kulağıma şarkılar fısıldıyordu.

D)Martılar beni teselli ediyordu bu soğuk gecede. 

4) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "heyecanlı" anlamını taşıyan bir deyim kullanılmıştır? 

A) Hatırlıyorum onu, ele avuca sığmaz bir çocuktu. 

B) Karşısındakine nefes aldırmadan sorularına devam ediyordu. 

C) Yüreklerin dayanamadığı bir olaydı onun yaşadıkları. 

D) Akrobatlar izleyenlere nefes kesici bir gösteri sunmuşlardı. 

5)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yol" sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır? 

A) Toprak yol, uzayıp gidiyordu. 

B) Yolda oynayan çocuklar oyunlarını yarıda bırakıp bana bakmaya başladılar. 

C) Bu sorunu çözmenin elbet bir yolu vardır. 

D) Yolun sonunda yaşlı bir teyze ellerinde poşetlerle bekliyordu. 

1) C    2) D    3)B    4) D    5)C 

METİN TÜRLERİ - TEST 1

 

1) I Masal (Tekerlemeler)

    II. Makale (Bilimsel dil)

    III. Fıkra (Güncel sorunlar)

    IV. Günlük (Geçmişte yaşanmış ilgi çekici olaylar)

Yukarıdaki numaralanmış metin türlerinden hangisi karşısındakiyle eşleştirilemez?

A) I.               B) II.             C) III.           D) IV

2)Tarihçilerin verdiği bilgilere göre, Osmanlı Devleti’nde kahve ilk olarak 16’ncı yüzyıla girmiş ve Anadolu’ya yayılmıştır. Araplar tarafından bilinen, ekmeği yapılıp yenen ya da dövülerek içilen kahve, Kanuni Sultan Süleyman devrinde, Yemen’den ilkin İstanbul’a getirilmiş ve içilmiştir. Daha sonraları tüccarlar eliyle Avrupa’ya götürülen ve Anadolu’ya yayılan kahve, keyif verdiği için bir ara tarihimizde yasaklanmış, içenler ağır cezalara çarptırılmıştır. Bakmışlar ki kahve içiminin önüne geçilmiyor, hele büyük konaklarda kahveden vazgeçilemiyor, tütün yasağı gibi kahve yasağı da kaldırılmış.

Yukarıdaki parça metin türlerinden hangisinden alınmış olabilir?

A)Sohbet(Söyleşi)      B)Deneme     C) Fıkra      D) Makale

3) Aslan toprakla oymuyormuş bir gün, 

    Bir de bakmış pençesinde bir fare.

    Aslan, aslan yürekliymiş o gün, 

    Kıyamamış canına bırakmış yere 

    Boşuna gitmemiş bu iyiliği.

    Kimin aklına gelir 

    Farenin aslana iyilik edebileceği?

    Etmiş işte, hem de canını kurtarmış. 

   Yukarıdaki parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine aittir?

A) Masal           B) Fabl          C) Destan           D) Öykü 

4) Neydi o dağ mahallesinin adı şimdi hiç hatırlamıyorum. Yaşayan o zamanki Manisalılar arasında da hatırlayana rast gelmedim. Burası kasabadan o kadar uzak ve aykırı bir köşeydi. (...) Derken bir pınar başında buluşur, dinlenirdik. Ah, kiraz yaylalarının bu pınarları... Diyebilirim ki her yol dönemecinde bir tanesi karşımıza çıkardı. Eğilip avucumuzun içinden buz gibi soğuk sularından içerdik. Hele nevale çıkınlarımızdaki tulum peyniriyle zeytin ve ekmeklerimizi yedikten sonra doyum olmazdı. 

Yukarıdaki parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine ait olabilir? 

A) Gezi yazısı           B) Deneme         C) Anı          D) Biyografi 

1) D    2)D     3) B     4) C  

PARÇADA ANLAM TEST 2

 

1)Doğrusu, sevinçlerimden çok öfkelerimi anıyorum. Geçimsiz olduğumu söylerler, belki onun içindir. Ama kendimi yokluyorum da kini pek bulamıyorum, daha çok öfke var. Kin öfkenin durulmuş, sindirilmişi değil midir? Benim öfkelerim durulmuyor, sinip kin olamıyor.

Bu sözleri söyleyen kişi için aşağıdakilerden hangisini söyleyemeyiz?

A) Çevresi tarafından geçimsiz olduğu düşünülür.

B) Duyguları arasında daha çok öfke ön plâna çıkar.

C) Kin ile öfkenin birbirinden farklı duygular olduğunu düşünür.

D) İçinde kin ile öfke karışımı bir ruh hâli vardır.

 

2)Nurullah Ataç, Türk edebiyatında modern anlamda deneme türünde ürün veren ilk yazar ve eleştirmendir. Çeviri, deneme ve eleştirilerine Cumhuriyet dönemine damgasını vurmuştur. Kendi ürettiği sözcükleri, devrik cümleleri ce kendine özgü üslubuyla edebiyatımızda dikkat çekmiştir. Kişisel yönü ağır basan yazılarındaki kuşkucu ve cesur tavrıyla pek çok genç yazarı da etkilemiştir.

Yukarıdaki parçadan Nurullah Ataç ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Türk edebiyatında modern anlamdaki deneme türünün öncüsü sayılır.

B) Yazdığı eserlerde düşüncelerinden çok bilgi vermeyi amaçlamıştır.

C)Verdiği eserlerle Cumhuriyet döneminde iz bırakmıştır.

D) Eserlerindeki şüpheci tavrıyla dikkat çekmiştir.

 

3) Okuduğum her kitabın hayatıma ufak da olsa etkisi olduğunu düşünüyorum. Öyle kitaplar okudum ki bazısı beni derinden sarstı, bazısı şaşırttı, bazısı da içimin umutla dolmasına neden oldu. Okuduğum kitaplar beni bambaşka dünyalara götürdü. Beni hayata bağlayan, bana hayatı tanıtan hep kitaplar oldu.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Okuma alışkanlığını nasıl kazandınız?

B) Kitaplarla ilgili çalışmalarınız ne durumda?

C) Kitapların sizin üzerinizde nasıl bir etkisi olmuştur?

D) Okumak sizin için amaç mıdır, araç mıdır?

SIFATLAR TEST 1

 1) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat diğerlerinden farklıdır?

A) Kırmızı montunu koltuğun üzerinden aldı. 

B) Çalışkan insanlara hayranlık duyuyorum. 

C) Birçok insana göre durum sandığımızdan farklı. 

D) Yuvarlak masa, kapının arkasındaydı.

2) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat yoktur?

A) Bu sokaklar ona çocukluğunu hatırlatıyordu.

B) Kitap okumak ufkumuzu genişletir. 

C) İnsan güzel şeyler yaşadıkça yaşama sevincini tatmaya başlıyor. 

D) İkinci soru gerçekten de zordu. 

3) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz sıfat yoktur? 

A) Birçok şiirde ölüm teması karşımıza çıkar. 

B) Sanatçı bazı eserlerinde kapalı bir anlatımı benimsemiştir. 

C) Önümüzde uzun kış geceleri var. 

D) Kimi insanlar dürüst davranmayı tercih etmezler. 

ZAMİRLER TEST 1

 1)İsimlerin yerini tutan sözcüklere zamir denir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yoktur?

A) Bazısı roman okumayı sever bazısı da şiir okumayı sever.

B) Kardeşim bana sevdiğim kitabı almış.

C) Bu telefonu tam üç sene önce almıştım.

D) Pastadan kalan son dilimi kim yedi?

 

2) “Birçoğu bu soruyu yanlış yapmış.” cümlesindeki altı çizili sözcüğün türü aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)Belgisiz sıfat     B) Kişi (şahıs) zamiri   C) Belgisiz zamir   D) Dönüşlülük zamiri

 

3) Soru bildiren sözcükler bir ismi etkiliyorsa bu sözcükler soru sıfatı, bir ismin yerini tutuyorsa soru zamiri olur.

Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hangi” sözcüğü soru zamiri görevinde kullanılmıştır?

A) Hangi elbiseyi beğenmiştin?

B)Söyle bakalım, hangisini alalım?

C) Hangi soruda hata var?

D) Geçen hafta hangi sayfada kalmıştık?

 

4) “-ki” eki bir ismi etkiliyorsa “sıfat yapan -ki”, bir ismin yerini tutuyorsa ilgi zamiri görevindedir.

Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ki” eki ilgi zamiri görevinde kullanılmıştır?

A) Yarınki maçı sabırsızlıkla bekliyorum.

B) Dolaptaki yemek bozulmuş.

C) Çarşıdaki dükkânlar akşam olmadan kapanmış.

D) Merve’nin notları benimkinden daha yüksek.

 

5)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri yoktur?

A) Dün gece nerede kaldın?

B) Kırtasiyeden neler aldınız?

C) Bu kitaplar nereden gelmiş?

D) Nasıl bir hediye almak istiyorsun?

 

6)Belirsizlik bildiren sözcükler bir ismi etkiliyorsa belgisiz sıfat, bir ismin yerini tutuyorsa belgisiz zamir olur.

Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kimi” sözcüğü belgisiz zamir görevinde kullanılmıştır?

A) Kimi akademisyenler bu fikri doğru bulmazlar.

B) Kimilerine göre bu durum sadece bir hayalden ibaret.

C) Kimi insanlar roman okumanın boş bir uğraş olduğunu düşünür.

D) Sağlıklı beslenme konusunda kimi uzmanlar alışılmışın dışında öneriler sunarlar.

 

7) I. Onu en son gördüğümde sahilde düşünceli bir şekilde geziniyordu. (işaret zamiri)

II. Sizin için ayrılan kitaplar şurada. (işaret zamiri)

III. Yaptıklarına kimse ses çıkarmamıştı. (Belgisiz zamir)

IV. Sana bunu kim söyledi? (soru zamiri)

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde yer alan altı çizili zamirlerin türü hangisinde yanlış olarak belirtilmiştir?

A) I            B) II            C) III           D) IV

 

8) İnsan isminin yerine kullanılan zamirlere kişi (şahıs) zamirleri denir.

Buna göre "o" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri olarak kullanılmamıştır? 

A) Onun bu rapora onay vereceğini sanmıyorum. 

B) O, yaptığı hatalardan sonra daha dikkatli davranmaya başladı. 

C) Düzenli olarak kitap okuması onun paragraf sorularını daha rahat çözmesine katkı sağladı.

D) Onu bence alma, çok bol oldu senin için. 

1)C     2)C     3)B    4) D    5)D     6) B     7)A   8)D